Сырдария өзенінің атырауындағы көлдер жүйесінің құстар фаунасын салыстырмалы талдау (Кәртма, Қаракөл, Раимкөл, Шөмішкөл көлдері)
ESMJ EW 3_2024
pdf (Russian)

Кілт сөздер

Сырдария өзенінің атырауы, авифауна, салыстырмалы сипаттама, көл жүйелері, Солтүстік Арал теңізі, лашын тәрізділер, Картма көлі

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

Бахтыберген, А. and Сиханова, Н. (2024) “Сырдария өзенінің атырауындағы көлдер жүйесінің құстар фаунасын салыстырмалы талдау (Кәртма, Қаракөл, Раимкөл, Шөмішкөл көлдері)”, Магистранттармен докторанттарға арналған "Шығыс - Батыс" ғылыми-әдістемелік журнал, 3(3), pp. 7–20. Available at: https://journal.e-asj.com/index.php/easj/article/view/39 (Accessed: 12 July 2025).

Аңдатпа

Алғаш рет Сырдария өзенінің атырауындағы көлдер жүйесінің авифаунасының сандық құрамына салыстырмалы талдау жүргізілді. Картма, Қаракөл, Райымкөл, Шомышкөл көлдерінің мысалында биоалуантүрлілікті қалпына келтіру жағдайында Сырдария өзенінің атырауы көлдер жүйесінің су айдындарының құстары популяциясының сандық құрамының динамикасы келтірілген. Картма көлі-Үлкен Арал теңізінің тармағы, 1988 жылдан 2008 жылға дейін су айдынының ауданы күрт қысқарды, 2009 жылдан бастап көлдегі су балансы Сырдария өзенімен, Каратерен - 1, 2 арналары мен тармақтары арқылы сақталады. Салыстыру нысаны ретінде Қаракөл, Райымкөл, Шомышкөл су айдындары таңдалды. Құстарды есепке алу нәтижелерін талдау модельдік су қоймасының орнитофаунасының біртіндеп жаңаруын көрсетеді, сонымен қатар сандық құрамның жеке шамалары бойынша Картма көлі салыстырмалы су қоймаларынан озып келеді. Соңғысының ықтимал себебі көлдің орталық бөлігінде құстардың ұя салуы мен демалуы үшін қолайлы жағдай жасайтын тығыз, өтпейтін қамыстың болуы болуы мүмкін. Картма көлінде суда жүзетін құстарды, атап айтқанда қазтұқымдас құстарды аулауға шектеу немесе тыйым салу ұсынылады.

pdf (Russian)